วช. พาเยาวชนสร้างสรรค์ผลงานประดิษฐ์คิดค้นในคาราวานวิทยาศาสตร์ อพวช. ครั้งที่ 5

กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดย สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ร่วมจัดแสดงนิทรรศการผลงานวิจัยและสิ่งประดิษฐ์ในงาน "คาราวานวิทยาศาสตร์ อพวช." จัดโดย องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.) เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจ และโอกาสในการเข้าถึงด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีให้แก่เยาวชน นักเรียน นักศึกษา และประชาชนในระดับภูมิภาค ในลักษณะของพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์เคลื่อนที่ โดยกำหนดจัดทั้งหมด 11 ครั้ง ในทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย ซึ่งครั้งนี้จัดขึ้นเป็นครั้งที่ 5 ระหว่างวันที่ 20 - 23 ธันวาคม 2565 ณ โรงเรียนนิยมศิลป์อนุสรณ์ อ.วิเชียรบุรี จ.เพชรบูรณ์ 

ในครั้งนี้ วช. ได้นำผลงานเข้าร่วมกิจกรรมมากมาย ได้แก่

- กระเป๋าดอกไม้ลอยได้ การผลิตกระเป๋าผ้า โดยใช้เทคนิคทางวิทยาศาสตร์ความเป็นกรดจากน้ำส้มสายชู และความเป็นด่างจากสารส้มเป็นกระบวนการพิมพ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

- ระบายสีพันธุ์สัตว์น้ำ เพื่อฝึกสมาธิ และเข้าใจพันธุ์ศาสตร์สัตว์น้ำ

- ระบายสีกายวิภาคสัตว์บก เพื่อเรียนรู้โครงสร้างกายวิภาคสัตว์เศรษฐกิจไทย 

- มหัศจรรย์พรรณไม้ การจัดทำ post card จากพรรณไม้แห้งนานาชนิด

- การออกแบบและติดตั้งระบบไฟฟ้า เป็นการเรียนรู้การต่อวงจรไฟฟ้า

- กิจกรรมต่อ เติม แต่ง บ้านในฝัน การฝึกประกอบบ้านจากกระดาษ เสริมทักษะจินตนาการ

- กิจกรรมวาด (เกือบ) เหมือน เป็นศิลปะบำบัดให้นักเรียนได้ลองวาดรูปตัวเองแบบง่ายๆ

- นิทรรศการมหัศจรรย์ plant tissue culture จากพรรณไม้ตระกูลกล้วยไม้ เช่น หม้อข้าวหมอแกงลิง และเอื้องผึ้ง เป็นต้น

- นิทรรศการหอยเชอรี่สีทอง

- นิทรรศการการแปรรูปจากขมิ้นชัน เป็นผลิตภัณฑ์เพื่อความงาม

โดย คณะเทคโนโลยีการเกษตรและเทคโนโลยีอุตสาหกรรม และคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์ ได้ให้เกียรติเป็นวิทยากร

ในการจัดกิจกรรมดังกล่าว ซึ่งได้รับความสนใจแก่เยาวชนที่เข้าร่วมเป็นจำนวนมาก 

 สำหรับงาน "คาราวานวิทยาศาสตร์ อพวช." มีกำหนดจัดขึ้นระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2565 - กุมภาพันธ์ 2566 โดย วช. จะร่วมนำผลงานวิจัยและสิ่งประดิษฐ์ไปจัดแสดงและฝึกอบรมให้กับเยาวชน นักเรียน นักศึกษา และประชาชนผู้สนใจในครั้งต่อ ๆ ไปอีก 6 จังหวัดทั่วประเทศ ได้แก่ จังหวัดร้อยเอ็ด จังหวัดนครราชสีมา จังหวัดระยอง จังหวัดชลบุรี จังหวัดนครศรีธรรมราช และจังหวัดกระบี่ เพื่อให้เยาวชนเกิดองค์ความรู้ ทักษะและแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลงานประดิษฐ์คิดค้นในอนาคตต่อไป

ต่อยอดนวัตกรรม เพิ่มความแม่นยำการจัดสรรน้ำ

จากสถานการณ์ในห้วงเวลาหลายปีที่ผ่านมา ประเทศไทยในหลายพื้นที่มีปริมาณน้ำต้นทุนในอ่างเก็บน้ำอย่างจำกัดและมีโอกาสที่จะเกิดความเสี่ยงต่อการประสบปัญหาภัยแล้ง เนื่องจากปริมาณน้ำไม่เพียงพอสำหรับสนับสนุนได้ในทุกกิจกรรม โดยเฉพาะในภาคการเกษตร 

ดร.ธเนศร์ สมบูรณ์ ผู้อำนวยการสำนักบริหารจัดการน้ำและอุทกวิทยา กล่าวว่า “ที่ผ่านมากรมชลประทานใช้โปรแกรมการวางแผนการใช้น้ำจากอ่างเก็บน้ำ (Reservoir Operation Study) เป็นโปรแกรมหลักในการวางแผนจัดสรรน้ำ โดยคำนวณหาปริมาณความต้องการใช้น้ำชลประทาน เพื่อนำมาวางแผนการจัดสรรน้ำให้สอดคล้องกับปริมาณน้ำต้นทุน แต่เนื่องจากข้อจำกัดในหลายๆ ด้าน ทั้งภายในตัวโปรแกรมและจำนวนบุคลากรที่มีอย่างจำกัด จึงจำเป็นต้องมี งานวิจัย นวัตกรรม หรือเครื่องมือที่จะเสริมศักยภาพการทำงานให้เป็นไปตามวิสัยทัศน์ “สำนักบริหารจัดการน้ำและอุทกวิทยา เป็นองค์กรนำด้านการบริหารจัดการน้ำอย่างบูรณาการ ให้ทุกภาคส่วนอย่างเพียงพอ ทั่วถึงและเป็นธรรม โดยใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย” เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการวางแผนและบริหารจัดการน้ำให้ดียิ่งขึ้น”

ทีมนักวิจัยของสำนักบริหารจัดการน้ำและอุทกวิทยา กรมชลประทาน นำโดยนายมาณพ พรมดี นายพีระพงศ์ รัตนบุรี และนายวชิระ สุรินทร์ จึงได้ต่อยอดนวัตกรรมเพื่อปรับปรุงโปรแกรมวางแผนการบริหารจัดการน้ำเพื่อการชลประทาน (Water Management Planning Program For Irrigation, WaPi) โดยได้รับการสนับสนุนทุนวิจัยและพัฒนาสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) 

ซึ่งโปรแกรมดังกล่าว จะช่วยลดระยะเวลาในการดำเนินการ ลดข้อผิดพลาดในการทำงาน ลดจำนวนบุคลาการที่ใช้ในการทำงาน และเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการน้ำอย่างบูรณาการ ตามวัตถุประสงค์การใช้น้ำ นายมาณพ พรมดี หัวหน้าทีมวิจัย กล่าวว่า “โปรแกรมการวางแผนการใช้น้ำเดิมที่ใช้อยู่นั้น ยังมีข้อจำกัดในหลายด้านไม่ว่าจะเป็นเรื่องการจัดการฐานข้อมูล การเลือกช่วงเวลาทำการเพาะปลูก ข้อมูลปริมาณการใช้น้ำอ้างอิงของพืชในอดีตที่ผ่านมา และชนิดพืชที่เพาะปลูก ซึ่งในงานวิจัยนี้จะช่วยในการวางแผนการบริหารจัดการน้ำเพื่อการชลประทานให้สอดคล้องกับสภาพปัจจุบัน ให้เกิดความแม่นยำและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เนื่องจากมีการพัฒนาระบบให้มีความทันสมัย ลดข้อผิดพลาดและข้อจำกัดต่างๆ รวมถึง ช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลได้อย่างถูกต้องและแม่นยำมากยิ่งขึ้น”

ในส่วนของนายพีระพงศ์ รัตนบุรี ได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า “โปรแกรมการวางแผนการวางแผนการบริหารจัดการน้ำเพื่อการชลประทาน (Water Management Planning Program For Irrigation, WaPi) ที่ได้มีการต่อยอดพัฒนาตามที่กล่าวมาข้างต้นนั้น มีการปรับเปลี่ยนให้ง่ายต่อการใช้งานและมีการจัดการฐานข้อมูลที่เป็นระบบ นอกจากนี้ยังมีจุดเด่นที่เพิ่มเข้ามาคือมีการการเชื่อมโยงกับฐานข้อมูลอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่และขนาดกลาง สามารถวางแผนจัดสรรน้ำและใช้ร่วมกับการคาดการณ์ปริมาณน้ำ ช่วยควบคุมปริมาณน้ำให้อยู่ในเกณฑ์ปฏิบัติการอ่างเก็บน้ำ (Rule Curve) ซึ่งมีความสำคัญต่อการบริหารจัดการอ่างเก็บน้ำเป็นอย่างยิ่ง ”

ทั้งหมดนี้ชี้ให้เห็นว่า โครงการโปรแกรมการวางแผนการวางแผนการบริหารจัดการน้ำเพื่อการชลประทาน (Water Management Planning Program For Irrigation, WaPi) ที่มีการนำเทคโนโลยีมาต่อยอดนวัตกรรมพัฒนาระบบให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นนั้น จะช่วยเพิ่มความมั่นคงของเกษตรกร ให้สามารถทำการเกษตรได้อย่างมั่นคง เพิ่มคุณภาพชีวิตและช่วยลดผลกระทบจากปัญหาภัยแล้งที่อาจเกิดขึ้นได้

กรมการข้าว นำทีม สื่อมวลชนดูงานโครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว ปี 2566 มุ่งส่งเสริมเกษตรกรเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว

นายณัฏฐกิตติ์ ของทิพย์ อธิบดีกรมการข้าว มอบหมายให้ ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวชัยนาท นำทีม สื่อมวลชนดูงาน โครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว ปี 2566 เพื่อประชาสัมพันธ์โครงการและสร้างการรับรู้แก่เกษตรกร ส่งเสริมเกษตรกรเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าวในการเพาะปลูก ณ จังหวัดสิงห์บุรี และจังหวัดชัยนาท 

นายสุวิทย์ เผือกจีน ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวชัยนาท กล่าวว่า สำหรับโครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว ปี 2566 ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวชัยนาท มีพื้นที่ที่รับผิดชอบโครงการ ด้วยกัน 3 จังหวัด คือ จังหวัด ชัยนาท สิงห์บุรี และอ่างทอง โดยมีเป้าหมายผู้เข้าร่วมโครงการทั้งสิ้น 4,336 ครัวเรือน คิดเป็นปริมาณเมล็ดพันธุ์ จำนวน 1,734,000 กิโลกรัม โดยวัตถุประสงค์ของโครงการดังกล่าวนั้น มุ่งเน้นให้เกษตรกรได้ใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ซึ่งให้ผลผลิตเฉลี่ยสูง ต้านทานต่อโรคและแมลงศัตรูพืชและได้เมล็ดพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพดีตรงตามความต้องการของตลาดกรมการข้าว ซึ่งหากเกษตรกรยังคงใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวที่เกษตรกรเก็บไว้เองหลายรอบซึ่งมีผลทำให้คุณภาพข้าวลดลง จึงเห็นสมควรส่งเสริมให้เกษตรกรเปลี่ยนไปใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีที่ผลิตและจำหน่ายโดยศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าว เพื่อยกระดับปริมาณและคุณภาพผลผลิตข้าวให้สามารถแข่งขันในตลาดโลกได้ 

ด้านนายวินัย จีนจัน ประธานศูนย์ข้าวชุมชนบ้านโพธิ์เจริญ ตำบลท่าชัย อำเภอเมือง จังหวัดชัยนาท กล่าวว่า โครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว ปี 2566 ถือว่าเป็นโครงการที่ดีต่อเกษตรกร เพราะว่าเกษตรกรชาวนา การใช้เมล็ดพันธุ์เป็นปัจจัยสำคัญ ซึ่งในแต่ละปีเกษตรกรใช้เมล็ดพันธุ์ในปริมาณที่มากพอสมควร ต้นทุนก็สูงขึ้นตามไปด้วย เมื่อมีโครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว ปี 2566 เข้ามาเกษตรกรก็มีตัวเลือก ช่องทางการซื้อเมล็ดพันธุ์มากขึ้น รวมถึงราคาที่ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวจำหน่ายให้แก่เกษตรกร ถูกกว่าท้องตลาดกิโลกรัมละ 3 บาท ซึ่งถ้าตลาดทั่วไปราคาเมล็ดพันธุ์ข้าวประมาณกิโลกรัมละ 10 บาท ก็ถือว่าเป็นผลดีที่เกษตรกรจะสามารถลดต้นทุนการผลิตข้าวได้ และยังได้ใช้เมล็ดพันธุ์ที่ดี มีคุณภาพ ซึ่งตอนนี้ศูนย์วิจัยข้าวชัยนาทและศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวชัยนาทก็ได้เข้ามาสร้างความรู้ ความเข้าใจในโครงการมากขึ้น ผ่านการประชุมอบรม เรื่องการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ และกลุ่มอยู่ระหว่างการสมัครเข้าร่วมโครงการ เพื่อยกระดับให้การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของกลุ่มสามารถพัฒนาต่อไปได้ในอนาคต  

ด้านนายอุทัย บัวศรีตัน ประธานศูนย์ข้าวชุมชนตำบลทองเอน อำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี เปิดเผยว่า ตนมีความสนใจและอยากนำพาเกษตรกรในพื้นที่เข้าร่วมโครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว ปี 2566 เพื่อพัฒนาให้กลุ่มผลิตข้าวได้คุณภาพมาตรฐานมากยิ่งขึ้น มีแหล่งที่มาของเมล็ดพันธุ์ที่ชัดเจน สามารถต่อรองราคากับท้องตลาดได้ อีกทั้งยังสามารถซื้อเมล็ดพันธุ์จากศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าว ได้ในราคาที่ถูก ก็ส่งผลให้เกษตรกรมีกำลังในการซื้อมากขึ้น ผลผลิตข้าวก็มีประสิทธภาพ พร้อมทั้งเกษตรกรมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นอีกด้วย 

หากเกษตรกรหรือผู้ที่สนใจเข้าร่วมโครงการสามารถรวมกลุ่มและ ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวชัยนาท ผู้นำชุมชน อาสาสมัครเกษตรกรหมู่บ้าน (อกม.) เกษตรกรปราดเปรื่อง (Smart Farmer) หรือประธานศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) ประธานศูนย์ข้าวชุมชน ในเขตจังหวัดชัยนาท สิงห์บุรี และอ่างทอง โดยเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ ต้องมีคุณสมบัติตามเงื่อนไขดังนี้ 1. เป็นเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนการปลูกข้าวกับกรมส่งเสริมการเกษตร ในปี 2564/65 และไม่ได้รับความช่วยเหลือเมล็ดพันธุ์ข้าวจากหน่วยงานของกรมการข้าวในปี 2565 – 2566

2. เกษตรกรจะได้รับการช่วยเหลือตามพื้นที่ปลูกจริงที่ขึ้นทะเบียนเกษตรกรครัวเรือนละไม่เกิน 30 ไร่ ไร่ละ 15 กิโลกรัม รายละไม่เกิน 450 กิโลกรัม

วช. มช. ร่วมกับ ค.พ.ท. ประกวดแพะ ชิงถ้วยรางวัลพระราชทาน ในงาน “เกษตรภาคเหนือ ครั้งที่ 10”

สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษาวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ร่วมกับ ภาควิชาสัตวศาสตร์และสัตว์น้ำ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (มช.) และ เครือข่ายเกษตรกรเลี้ยงแพะแกะแห่งประเทศไทย (ค.พ.ท.) จัดนิทรรศการ “แพะพาเพลิน ชิม ช้อป แชะ ชิว” ในงานเกษตรภาคเหนือ ครั้งที่ 10 “นวัตกรรมเกษตรอัจฉริยะเพื่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน : Smart Agricultural lnnovation for Sustainable Development Goals (SDGs)” ระหว่างวันที่ 1 – 12 ธันวาคม 2565 ณ ศูนย์วิจัย สาธิต และฝึกอบรมการเกษตรแม่เหียะ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดย ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ได้มอบหมายให้ นายสมปรารถนา สุขทวี รองผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ เป็นประธานในพิธีเปิดฯ พร้อมบรรยายาพิเศษเรื่อง “การขับเคลื่อนเพื่อยกระดับการผลิตแพะของประเทศไทย” ในวันที่ 10 ธันวาคม 2565 

นายสมปรารถนา สุขทวี รองผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ กล่าวว่า การจัดนิทรรศการ “แพะพาเพลิน ชิม ช้อป แชะ ชิว” เพื่อประชาสัมพันธ์บทบาท หน้าที่ และภารกิจของ วช. ในการขับเคลื่อนการวิจัยและนวัตกรรมของประเทศด้านสัตว์เศรษฐกิจเพื่อยกระดับเกษตรกรผู้เลี้ยงแพะ ตลอดจนการนำไปสู่การใช้ประโยชน์ รวมถึงการสร้างเครือข่ายความร่วมมือในการขับเคลื่อนการวิจัยและนวัตกรรมเพื่อยกระดับเกษตรกรผู้เลี้ยงแพะ การสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับแพะ ผลิตภัณฑ์จากแพะ การส่งเสริมการบริโภคผลิตภัณฑ์จากแพะ เป็นต้น ซึ่งกิจกรรมในครั้งนี้ วช. เล็งเห็นความสำคัญและประโยชน์ของการเลี้ยงแพะ แพะเป็นสัตว์เศรษฐกิจได้รับความนิยมและมีการเลี้ยงมากขึ้นทุกปี เนื่องจากแพะเป็นสัตว์เคี้ยวเอื้องที่มีขนาดเล็ก เลี้ยงง่าย ให้ผลตอบแทนได้รวดเร็ว ขยายพันธุ์ได้รวดเร็ว ปัจจุบันผลิตภัณฑ์จากแพะ มีการขยายตัวมากขึ้นทั้งในประเทศและต่างประเทศ จึงสนับสนุนทุนวิจัยผ่านเครือข่ายมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยมี ผศ.ดร.ทศพล มูลมณี แห่ง คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นหัวหน้าโครงการดำเนินแผนงานวิจัย “การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อเพิ่มศักยภาพในการผลิตแพะ”

สำหรับเป้าหมายตั้งแต่ปี 2563-2566 มีการตั้งเป้ามูลค่าการซื้อขายแพะจาก700 ล้านบาท เป็น 2,000 ล้านบาท  มีเกษตรกรผู้เลี้ยงแพะเพิ่มขึ้น จาก 65,000 คน เป็น 80,000คน จำนวนแพะเพื่มขึ้นจาก 8.3แสนตัว เป็น 1.6 ล้านตัว การบริโภคเพิ่มขึ้น 60% รวมถึงการส่งออกในกลุ่มรวมถึงการส่งออกในกลุ่มประเทศอาเซียน ในรูปของผลิตภัณฑ์ และกลยุทธ์ทางการตลาดที่จะช่วยส่งเสริมให้ผู้เลี้ยงแพะได้มีการผลิต การเลี้ยงที่มีคุณภาพมากขึ้น 

นอกจากภายในงานจะมีจัดนิทรรศการ “แพะพาเพลิน ชิม ช้อป แชะ ชิว” ยังมีการเสวนาทางวิชาการ “อนาคตและทิศทางการส่งออกอุตสาหกรรมการเลี้ยงแพะ” ในวันที่ 10 ธันวาคม 2565 ณ NSP Grain Auditorium อุทยานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และกิจกรรมการประกวดการแข่งขันแพะพันธุ์ดี ชิงถ้วยพระราชทาน แกรนด์แชมเปี้ยน ในวันที่ 11 ธันวาคม 2565 ณ เวทีการประกวดแพะ ศูนย์วิจัย สาธิตและฝึกอบรมการเกษตรแม่เหียะ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

วช. ร่วมจัดงาน “ส้มสีทอง” จังหวัดน่าน ประจำปี 2565 ผลักดันส้มสีทองสู่ตลาดสากล

สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดย ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ได้มอบหมายให้ กลุ่มสารนิเทศและประชาสัมพันธ์ นำสื่อมวลชนร่วมงาน “ส้มสีทอง ประจำปี 2565” พร้อมลงพื้นที่ติดตามผลสำเร็จโครงการวิจัยที่ วช. ได้ให้การสนับสนุนทุนวิจัยฯ โดยงานส้มสีทอง ประจำปี 2565 วช. ได้ร่วมจัดกับสำนักงานเกษตรอำเภอทุ่งช้าง องค์กรส่วนท้องถิ่นอำเภอทุ่งช้าง อำเภอทุ่งช้าง จังหวัดน่าน ณ บริเวณกาดนัดคลองถม อำเภอทุ่งช้าง จังหวัดน่าน ระหว่างวันที่ 9 -11 ธันวาคม 2565 โดยมี นายวิบูรณ์ แววบัณฑิต ผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน เป็นประธานในพิธีเปิดงาน นายพิพัฒน์  เพ็ชร์พิพัฒน์ นายอำเภอทุ่งช้าง กล่าวต้อนรับ 

นายวิบูรณ์ แววบัณฑิต ผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน กล่าวว่า ได้ขับเคลื่อนการพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนมาอย่างต่อเนื่อง โดยบูรณาการร่วมกันระหว่างเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนกลุ่มการผลิตไม้ผลเพื่อการตลาดบ้านวังผา ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน จากความร่วมมือจากหลายภาคส่วน เพื่อยกระดับมาตรฐานสินค้าเกษตร ส้มสีทองน่าน ในการอนุรักษ์และส่งเสริมรวมทั้งเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ ผลผลิตทางการเกษตรที่สำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งส้มสีทอง การเพิ่มมูลค่า สินค้าทางการเกษตร การกระจายรายได้ให้กับเกษตรกรทุกพื้นที่ทุกตําบล เพื่อที่จะให้ชุมชนของเราได้อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขและยั่งยืน

งานส้มสีทองเป็นงานประจำปีที่จัดต่อเนื่องกันมาหลายปี ซึ่งในการจัดงานครั้งนี้ วช.ได้นำ “ผลิตภัณฑ์นวัตกรรมอาหารจากส้มสีทองน่านเพื่อส่งเสริมเอกลักษณ์ชุมชนและยกระดับการท่องเที่ยวเชิงเกษตร จังหวัดน่าน” ซึ่งมี ผศ.ดร.สุภาวดี ศรีแย้ม สาขาอุตสาหกรรมเกษตร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา น่าน เป็นหัวหน้าโครงการวิจัย จำนวน 7 ผลิตภัณฑ์มาแสดงที่บูธนิทรรศการในงาน ได้แก่ ผลิตภัณฑ์วุ้นสวรรค์ส้มสีทอง ชาแยมส้มสีทอง เครื่องดื่มน้ำส้มสีทองผสมเกล็ดส้ม กาแฟส้มลาเต้ (แบบผงชงดื่ม) ผลิตภัณฑ์ส้มลอยแก้ว พุดดิ้งส้มสีทอง และผลิตภัณฑ์ชีสส้มสีทอง ซึ่งได้พัฒนาเป็นสินค้าของฝากของที่ระลึกประจำจังหวัดน่าน จากผลสำเร็จโครงการวิจัยฯ นวัตกรรมอาหารจากส้มสีทอง น่าน ซึ่งมีวิสาหกิจชุมชนกลุ่มการผลิตไม้ผลเพื่อการตลาดบ้านวังผา และบริษัท โกลเด้น พีค โฮมฟูด จำกัด เป็นผู้ร่วมกันจัดจำหน่าย 

ทั้งนี้ วช. ได้ให้การสนับสนุนทุนวิจัย เรื่อง การพัฒนาผลิตภัณฑ์นวัตกรรมอาหารจากส้มสีทองน่านเพื่อส่งเสริมเอกลักษณ์ชุมชนและยกระดับการท่องเที่ยวเชิงเกษตร และการพัฒนาต้นแบบการบริหารจัดการผลผลิตของห่วงโซ่อุปทานส้มสีทองน่านด้วยเทคโนโลยีและโมเดลธุรกิจเพื่อสังคม จังหวัดน่าน โดยมี นายบัญญัติ คำบุญเหลือ กรรมการผู้จัดการบริษัท สฤก จำกัด เป็นหัวหน้าโครงการวิจัย เพื่อจัดการวัตถุดิบต้นน้ำให้มีคุณภาพที่ดี ผลักดันผลผลิตทางการเกษตรส้มสีทองที่มีชื่อเสียงของจังหวัดน่านให้เป็นที่รู้จัก สร้างกลไกทางการตลาดตลอดห่วงโซ่อุปทาน มีกระบวนการผลิตที่ได้คุณภาพดีสม่ำเสมอเกิดการกระจายรายได้สู่ชุมชนในท้องถิ่น เศรษฐกิจฐานรากมั่นคง ชุมชนเข้มแข็งอย่างยั่งยืน ด้วยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 

ผศ.ดร.สุภาวดี ศรีแย้ม หัวหน้าโครงการวิจัย กล่าวว่า ส้มสีทองน่าน ได้รับการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) ด้วยลักษณะเด่นที่แตกต่างจากส้มเขียวหวานทั่วไป เกิดจากสภาพภูมิอากาศส่งผลทำให้คาร์ทีนอยพิคเมนท์ในเปลือกส้มเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีทองเป็นเอกลักษณ์ของส้มสีทองน่าน มีรสหวาน เนื้อส้มแน่น ฉ่ำน้ำส้ม หอมอร่อยกว่าพันธุ์ดั่งเดิม ส้มสีทองจะออกผลผลผลิตในช่วงเดือนธันวาคมของทุกปี เกษตรกรได้นำผลผลิตไปจำหน่าย

ในงานเทศกาลของจังหวัด เช่น งานฤดูหนาวประจำปี งานเทศกาลส้มสีทอง โดยงานวิจัยการพัฒนาผลิตภัณฑ์นวัตกรรมอาหารจากส้มสีทองน่านเพื่อส่งเสริมเอกลักษณ์ชุมชนและยกระดับการท่องเที่ยวเชิงเกษตรวิสาหกิจชุมชนกลุ่มการผลิตไม้ผลเพื่อการตลาดบ้านวังผา พัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงอาหาร สวนเกษตร ส้มสีทองและผลิตภัณฑ์แปรรูป จังหวัดน่าน โดยผสมผสานการท่องเที่ยวเฉพาะทาง (Niche tourism) กับการท่องเที่ยวเชิงเกษตร(Agri-tourism) ร่วมกับการท่องเที่ยวเชิงอาหาร (Food tourism) ให้นักท่องเที่ยวได้ทราบถึงเรื่องราวของส้มสีทองน่าน การเรียนรู้วิถีชุมชนการปลูกส้ม การเก็บเกี่ยวผลผลิตส้ม สร้างรูปแบบอาหารเอกลักษณ์ของชุมชน

โดยวิสาหกิจชุมชนกลุ่มการผลิตไม้ผลเพื่อการตลาดบ้านวังผา สู่การพัฒนา 3 ผลิตภัณฑ์จากส้มสีทอง ได้แก่ วุ้นสวรรค์ส้มสีทอง ชาแยมสีทอง และเครื่องดื่มน้ำส้มสีทองผสมเกล็ดส้ม ซึ่งมีผู้ประกอบการในพื้นที่ บริษัท โกลเด้น พีค โฮมฟูด จำกัด เป็นผู้รับรองการผลิตเชิงพาณิชย์ จำนวน 4 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ กาแฟส้มลาเต้ (แบบผงชงดื่ม) ผลิตภัณฑ์ส้มลอยแก้ว พุดดิ้งส้มสีทอง สร้างรายได้ให้กับชุมชนขับเคลื่อนการพัฒนาต่อยอดสิ่งที่มีในพื้นที่สร้างมูลค่าเพิ่มได้อย่างแท้จริง

กลุ่มสารนิเทศและประชาสัมพันธ์ พร้อมด้วยสื่อมวลชน ได้ลงพื้นที่เพื่อเยี่ยมชมติดตามผลสำเร็จโครงการวิจัย ที่ได้มีการพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงอาหาร สวนเกษตรส้มสีทอง โดยการผสมผสานการท่องเที่ยวเฉพาะทางกับการท่องเที่ยวเชิงเกษตรร่วมกับการท่องเที่ยวเชิงอาหาร เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ทราบข้อมูลเรื่องราวของส้มสีทอง ตั้งแต่การปลูก การเก็บเกี่ยวผลผลิต จนไปถึงการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ โดยได้เยี่ยมชม สวนส้มห่มรัก โดย นางหนิม ตันชูชีพ เจ้าของสวนส้มห่มรัก

นายธนัย บุญมาธิวัฒน์ เกษตรอำเภอทุ่งช้าง และนายบุญเหลื่อม จันต๊ะวงศ์ประธานวิสาหกิจชุมชนกลุ่มการผลิตไม้ผลเพื่อตลาดบ้านวังผา ให้การต้อนรับ ซึ่งโครงการวิจัยฯ ดังกล่าวนับเป็นการส่งเสริมและสนับสนุนเกษตรกรไทยสู่สากลอย่างแท้จริง "ส้มสีทองของดีเมืองน่าน"